Dywedodd Laura McAllister, Athro Polisi Cyhoeddus a Llywodraethu Cymru yng Nghanolfan Llywodraethiant Cymru, Prifysgol Caerdydd:

“Trwy dynnu ar fy nghefndir personol a phroffesiynol mewn chwaraeon a gwleidyddiaeth, bydd y ddarlith hon yn ein herio ni fel unigolion yn ogystal â sefydliadau i ailfeddwl sut rydym yn gwneud gwleidyddiaeth, a sut y gallwn fagu hyder gwell yn ein gwlad, dros amser, a allai ddod â seicoleg llwyddiant newydd i ni.”

Meddai Rob Phillips, Archif Wleidyddol Gymreig:

“Rydym yn falch iawn o allu croesawu’r Athro Laura McAllister i draddodi’r ddarlith eleni ar adeg mor ddiddorol yng ngwleidyddiaeth Cymru. Mae’r ddarlith yn binacl calendr yr Archif Wleidyddol ac yn arbennig eleni fel rhan o ddathliadau’r Archif yn 40. Bydd y ddarlith yn gyfle i edrych ymlaen at ddatblygiadau'r dyfodol tra ein bod yn dathlu’r casgliadau gwleidyddol gwych yn y Llyfrgell sy’n cadw hanes gwleidyddiaeth Cymru er budd y bobl.”

Mae ymchwil McAllister yn canolbwyntio ar wleidyddiaeth ac etholiadau Cymru, datganoli, diwygio etholiadol, a rhywedd mewn gwleidyddiaeth. Etholwyd hi’n ddiweddar yn Ddirprwy Lywydd UEFA ac yn aelod o’r Pwyllgor Gweithredol. Mae hi hefyd yn gyd-gadeirydd ar y Comisiwn Annibynnol ar Ddyfodol Cyfansoddiadol Cymru. 

Sefydlwyd yr Archif Wleidyddol Gymreig ym 1983 i gydlynu’r gwaith o gasglu tystiolaeth ddogfennol o bob math am wleidyddiaeth yng Nghymru. Mae’n casglu cofnodion a phapurau pleidiau gwleidyddol, gwleidyddion, sefydliadau lled-wleidyddol, ymgyrchoedd a grwpiau pwyso; taflenni, pamffledi ac effemera printiedig eraill; posteri a ffotograffau; gwefannau a thapiau o raglenni radio a theledu. Nid yw ei gwaith wedi’i gyfyngu i adran benodol yn y Llyfrgell. 

Cynhaliwyd darlith flynyddol yr Archif Wleidyddol Gymreig gyntaf yn 1987 ac mae nifer o academyddion, newyddiadurwyr, haneswyr a gwleidyddion wedi cael y cyfle i draddodi’r ddarlith. Darlithwyr blaenorol yn cynnwys yr Arglwydd Cledwyn o Benrhos, Arglwydd Roberts o Gonwy, John Davies, Yr Arglwydd Bourne, Jeremy Bowen a’r Athro Angela John.

Gallwch archebu tocyn am ddim i’r digwyddiad neu i’r ffrwd ar-lein ar wefan y Llyfrgell: https://www.llyfrgell.cymru

Yn dilyn y ddarlith bydd y testun ar gael ar ein gwefan.